Datum van publicatie:

Digitale revolutie!
Virtual Reality: hip? Hype? Hope?
Technologie in de zorg: baanbrekend of hype?

Dit zijn zomaar wat eerste slogans, catchy titels of kernwoorden die je tegenkomt als je op internet rond gaat kijken wat de ‘stand van zaken’ is rondom technologie in de zorg, technologische vooruitgang, of innovatie. “De zorg moet verbeteren, we moeten innoveren, digitalisering is onvermijdelijk”… en dan… vaak een stilte. Want natuurlijk willen we verbeteren, maar… hoe dan en hoeveel evidentie moet er al zijn voor je gaat implementeren?

Ik houd me in mijn werk bezig met het verkennen van de mogelijkheden van technologie binnen de neuropsychologie. Het doel is dan vooral instrumenten (door)  te ontwikkelen die ook echt in de neuropsychologische diagnostiek en behandeling ingezet kunnen worden. Het kan dan gaan om een nieuwe test, een nieuwe methode of uitkomstmaat of ‘hippe technologie’, maar ook om een ‘oude’ methode die het lab gewoon nog niet eerder heeft verlaten [1].

Stiekem hebben we al best veel ervaring. In De Hoogstraat hebben we de afgelopen 13 jaar in de neglect [2] screening meerdere standaard pen-en-papier tests aangeboden aan revalidanten, maar nu op een computer. Daarnaast onderzochten we ook of die zogenaamde experimentele ‘laboratoriumtests’ in de zorg ingezet konden worden. De meeste revalidanten konden prima met een computer omgaan. De uitkomsten van de zogenaamde nieuwe tests brachten regelmatig toch neglect aan het licht, terwijl die pen-en-papier tests dat niet deden. Winst!

Innovatie of zorgverbetering kan nog verder gaan. We hebben ook de mogelijkheden van Virtual Reality simulaties onderzocht. In De Hoogstraat lieten we revalidanten ‘virtueel autorijden’.  Het enige dat mensen moesten doen was op de juiste weghelft blijven. Dat lijkt makkelijk, maar dat bleek niet altijd het geval. Zeker bij de mensen met neglect werd de berm naast de andere weghelft regelmatig geraakt… Dan ben je toch blij dat het een simulatie is…

Belangrijker nog dan dat deze simulatie neglect kon meten, bleek dat het veel meer indruk maakte op revalidanten en hun naasten. Het is veel duidelijker dat er ‘iets’ aan de hand is wanneer iemand van de (virtuele) weg afrijdt, dan wanneer een aantal sterren niet wordt weggestreept of wat onderdelen van een tekening niet worden nagetekend. Het begrip en de impact van de aandoening wordt beter als je tests meer lijken op het dagelijks leven.

Goede argumenten om technologie meer te gebruiken in de zorg toch? Helaas.. het blijkt een echte Catch 22 [3]!  Want hoewel zelden iemand het hiermee oneens is, blijkt het wel superlastig om met ‘iets’ te beginnen. Want: wat is er beschikbaar, wat is de evidentie, wat is haalbaar, wat zijn de kosten, wie gaat het doen…

En nu? Wij zijn vanuit het Kenniscentrum samen met de Knowledge brokers en andere enthousiaste koplopers lekker pragmatisch maar gewoon begonnen met onze zorgpilot, waarbij we verschillende Mixed Reality Serious Games gaan pilotten bij mensen met neglect, hun naasten en de behandelaars. Met de energie die dat oplevert kunnen we voorlopig nog wel even vooruit. Innovatie is ook met elkaar nieuwe samenwerkingen aan waarbij we nieuwe mogelijkheden onderzoeken om de zorg een klein beetje beter… en leuker te maken!

Geschreven door Tanja Nijboer, senior onderzoeker bij KCRU en universitair hoofddocent verbonden aan Universiteit Utrecht

[1] Het is maar de vraag of een paradigma uit 1980 echt ‘nieuw’ is maar zolang het de zorg niet heeft bereikt is het tenminste ‘nieuw in de zorg’

[2] een aandachtstoornis waarbij een gedeelte van de wereld om iemand heen niet meer bewust verwerkt wordt

[3] Een paradoxale situatie waarin het onmogelijk is om een gewenste uitkomst te bereiken doordat de ‘regels’ dat vanwege tegenstrijdigheden niet toelaten; boek van Joseph Heller